Firmanızı Sosyal Medya ile Böyütməyin 4 Yolu

Sosial media günümüzün ən böyük marketinq yolu halına gəlmişdir. Yaxşı sosial media ilə bir işin müvəffəqiyyətə çatması mümkündürmü?

İndiki vaxtda müvəffəqiyyətli bir iş üçün, internet vasitələrindən olduqca yaxşı bir şəkildə istifadə edilməsi lazımdır. Bunun səbəbi isə, İnternetin davamlı olaraq inkişafı və böyüməsidir. Böyük və müvəffəqiyyətli şirkətlərin 99%-i internet vasitələrindən və sosial medianı aktiv bir şəkildə istifadə etməkdədirlər.

1. Promosyonlar

Sosial media vasitəsi ilə edilən promosyonlar, təxmin etdiyinizdən çox daha çox insanın diqqətini çəkə bilir. Endirimli satışlar, xüsusi çəkilişlər, hədiyyə məhsullar kimi promosyonların təqdimatı social media vasitəsi ilə edildiyində, hədəf kütlənizə çatmaq adına çox daha məhsuldar bir yol izləmiş olarsınız. Mağazanızdan edəcəyiniz bir promosyonu, müxtəlif tabel və etiketlərlə tanıda bilərsiniz. Ancaq promosyonunuzu görən hər potensial müştəri, gəlib promosyon haqqında məlumat almaq istəməz. İnternet vasitəsi ilə edilən promosyonlarda isə insanlar bir promosyonu gördüklərində, sadəcə promosyon reklamına basaraq mövzu haqqında məlumat alırlar. Bu olduqca sadə və həqiqi bir tətbiqdir.

2. Müştəri Xidmətləri

Bir çox insan bir firma haqqındakı düşüncələrini artıq sosial media vasitəsi ilə ifadə etməkdədir. Firma haqqında bəyəndiyi ya da məmnun qalmadığı detalları sosial media vasitəsi ilə eşitdirər və yayılmasına imkan verər. Bu tətbiq insanların özləri üçün etdikləri bir vəziyyəti aktuallaşdırması daxil ola bilər. Əslində sizin üçün reklam etdiklərinin fərqində belə deyillər bəlkədə.

3. Hədəfdəki Müştərilər

Satışa çıxardığınız məhsul ya da xidməti, internet olmadan, hədəflədiyiniz insanlara çatdıra bilməməniz çox təbii və sıx qarşılaşılan bir vəziyyətdir. Ancaq sosial media vasitəsi ilə bu vəziyyət çox daha zəif bir təsir göstərər. Xüsusilə çatdığınız insan sayının çox olması səbəbiylə, hədəf kütlənizə uyğun insanlara çatma şansınız da artmaqdadır. Bu sayədə həqiqi müştərilərinizə çata bilər və müştərilərinizə aid həqiqi bir şəkil ortaya çıxara bilərsiniz.

4. Özünüzə Aid Bir Görünüş

Sosial medianı istifadə edən firmalar ümumiyyətlə özünə xas bir yazı şəklinə, bir qarşılıqlı təsir şəklinə və tutuma malikdir. Bəzi firmalar əyləncəli mesajlarla insanlara çatmağa çalışarkən bəziləri isə professionallığını ortaya qoyar. Elə ya da belə özünüzə xas bir görünüşünüz meydana gələcək. Və bu görünüş insanların zehinlərində özbaşına meydana gələcəkdir.

Marketinq Menecmentinin İstiqametleri

Marketinq menecmenti müşterilerin hedef qrupları ile menfeet getiren elaqeler yaradan strategiyaları planlaşdırmaq istiqametinde iş görür. Lakin, bu marketinq strategiyalarını heyata keçirmek üçün hansı felsefeden istifade olunmalıdır? Müşterilerin, teşkilatın ve cemiyyetin maraqlarına hansı seviyyede tarazlaşdırılmalı ve hansına önem verilmelidir? Strategiyalar yaradılarkennbu tip ziddiyetler tez tez baş verir.

Şirketler öz marketinq strategiyasını planlaşdırması ve icra etmesi üçün beş alternativ konsepaiyası vardır: istehsal, mehsul, satış, marketinq ve sosial marketinq konsepsiyaları.

İstehsal Konsepsiyası. İstehlakçıların istifadesi daha çox münasib ve yüksek seviyyede mümkün olan mehsullara meyilli olması ideyasıdır.

Mehsul Konsepsiyası. İstehlakçı yaxşı keyfiyyete, görünüşe ve novator xüsusiyyetlere malik mehsullara üstünlük verdiyi üçün şitketlerin daima öz mehsullarını tekmilleşdirmeye enerji serf etmesini destekleyen ideyadır.

Satış Konsepsiyası. Şirketin iri miqyaslı satış ve heveslendirme tedbirleri heyata keçirmedikce istehlakçılar onun mehsulunu almayacaqdır ideyasına söykenen satış konsepsiyasıdır.

Marketinq Konsepsiyası. Marketinq menecmentin felsefesidir. Bu felsefenin esas qayesi hedef qruplarının ehtiyac ve isteklerinden o cümleden teklif olunan mehsula olan memnunluğu reqiblerden daha yaxşı çatdırmaq bacarığından asıkı olaraq teşkilatın meqsedlerine nail olmaqdır. 

Sosial Marketinq Konsepsiyası. Şirketlere istehlakçıların isteklerini, şirketin teleblerini, istehlakçıların ve cemiyyetin uzun müddetli maraqlarını nezere almaqla tarazlaşdırılmış marketinq qerarlarının qebul olunması prinsipini izah eden maariflendirici marketinq konsepsiyasıdır.

Müşteri Memnunluğu

Müşteri memnunluğu mehsulun onun gözlediyine uyğun teqdim olunmasından asılıdır. Eger mehsul gözlenilen kimi olmazsa, alıcı narazı qalır. Yox eger mehsul onun gözlediyi kimidirse alıcı razı qalır. Eger mehsul gözlenilyinden de artıqdırsa, onda alıcı tekrar alış edir ve emteenin yaxşı olmasını digerlerine de söyleyir. Esas odur ki, şirketin teqdim etdiyi mehsul alıcının axtardığına uyğun olsun. Ağılla düşünen bir çox şirketler yalnız göstere bileceyim xidmete ve ya mehsula göre söz vermekle alıcılarını memnun etmeyi qarşısına meqsed qoyur, ve daha sonra onların bu gözlentilerini ikiqat yerine yetirirler.

ABŞ-da onlarla istehsal eden ve xidmet gösteren şirketlerde müşteri memnjnluğunu tehlil eden Amerikanın  Müşteri Memnunluğu İndex-i aşkar etmişdir ki, son illerde müşteri memnunluğu indeksi bir qeder aşağı düşmüştür. Amma bunun mehsul ve xidmetin keyfiyyetinin aşağı düşmesi ve ya müşteri ehtiyaclarının artması sebebinden baş verib vermemesi müeyyen deyildir. Her iki halde, bu veziyyet şirketlere müşterilerini daha çox memnun etmek üçün imkan yaradır.

Müşteri yönümlü firmalar öz reqibleri ile müqayisede müşterilere yüksek memnunluq vermeyin yollarını axtarırlar. Amma, bu axtarışı müşteri memnunluğunh maksimum seviyyeye çatdırmağa cehd kimi qiymetlendirmek lazım deyil. Şirket qiymetleri aşağı salmaqla ve xidmetin seviyyesini artırmaqşa hemişe alıcını daha artıq razı sala biler. Amma bu menfeetin azalmasınile neticelene biler. Diger terefden, marketinq meqsedi alıcıdan menfeet qazanmaqdır. Bu çox ince bir tarazlıq teleb edir: "Marketinq alıcıya diqqeti artırmalı ve onu daha da razı salmalıdır. Eyni zamanda öz menfeetini elden vermemelidir, onun menfeeti marketinq menfeetini üstelememelidir".

Social Media Marketing: Facebook? Twitter? or LinkedIn

It’s becoming increasingly difficult to keep up with all of the social media changes. Now with the launch of Meerkat and Periscope and the recent Twitter/Google deal it seems loud and clear that social media is the best, and most innovative, place to gain more exposure and more customers for your small business.

If you’ve been in business for a while you’ve probably tested one or more social media sites. And maybe you’re on all of them because you feel like being everywhere is an important part of your marketing? But the truth is that it’s not. In fact, it’s not about being everywhere but everywhere that matters. Why? Because effective social media isn’t quantity, it’s quality, and this goes for likes and followers, too.

So let’s look at some ways you can determine which social sites are best for you or your small business, and how to significantly ramp up the engagement there:

Success leaves clues: First off, I want you to do some sleuthing. Many times we’ll open accounts on a bunch of social media sites without doing any research. Where are your competitors? What sites are they on and what are they saying? Ignore their follower count and instead look at their engagement. Not only will this exercise help you better understand what’s working and what isn’t on social but it will also help you determine the best platforms for your message.

Figure out who your customers are: Do you know who you are serving, really? This is a key factor in where you will be spending your time because it’s often where they spend their time. This is also often determined by the age of the customer, too. Snapchat, as an example, tends to pull in a younger demographic (18-34, according to ComScore). Facebook on the other hand went from having a younger demographic to seeing their site “age” as it were. The largest increase in users on Facebook from 2013 to 2014 was in the 65 and older category. Sites like Vine, Tumbler and Instagram also skew in the same age demographic as Snapchat, so 18-34. And social sites like Google+, Twitter, and Pinterest tend to see a similar age demographic as Facebook.

Figure out what they want: Some years ago I was living in New York and frequented a local hardware store that was having a hard time competing with Home Depot which a few blocks over. They’d tried doing a lot of social media but nothing seemed to work. One day I was having a chat with the owner and I asked him if he’d ever considered doing videos. Short how-to repair videos that their customers could view at home if they were trying to tackle a home repair like replacing the guts in a toilet tank or even the best way to put up a shelf (so it didn’t collapse the minute you put stuff on it). Along with the videos they showed where to get the parts in their store. Often, if they were running a special, they’d organize the videos around a promotion or something. They also did these seasonally. The result was phenomenal. Their customers loved the videos and the personal touch they added. The videos weren’t done in a studio; they were captured on a phone right there in the store. It was a low-cost way to bring in new people or to help the weekend warrior dig through projects faster and easier. By doing this, by identifying the needs of their customer they not only helped their existing client base but also brought in new people as customers spread the word about the helpful corner store. The videos were then shared on Facebook and Twitter – later Pinterest was added to the mix which increased their shares even more.

Knowing what drives your customer to consider your service or product will go a long way when figuring out a) what social site is best for you and b) now that you’re there, what do you say?

Once you determine what drives them, figure out the best way to get your information to them and by “best way” I mean best format. Will it be video? This may also mean sharing other people’s content, which is perfectly fine. That’s what we do and if you want to become a resource I would consider doing that as well. Becoming the go-to for your industry is a great way to set yourself apart and drive even more attention to what you’ve got to offer, because it gives your followers confidence that you’re sharing the best of the best, which is what’s best for them.

Add value: This is something that I find a lot of folks forget to do. It becomes all about sharing and getting posts up and the value is often forgotten. Are you adding value? Does this post *really* matter to your customer? The more value you can add to their lives, the better and quicker you’ll grow your engagement on social media.

Keeping it simple: On average, we read the equivalent of 175 newspapers each day. Startling figure, no? According to the book The Organized Brain, when you take into account ads on TV, billboards, social media, emails, and blogs posts, the number of things coming at us in a day is staggering. Do you want to add to that noise or help your customer filter through it? With so many of suffering from neuro-fatigue people are being much more selective about what they read, and speaking of that, have you noticed the new trend on blogs where they’re including the approximate time it will take to read the post? Brilliant idea. Got five minutes, then here are some posts you’ll love. If you blog, you could also segment your posts by topic and amount of time it will take to read them. Very soon consumers will start rejecting the constant flow of content and become wildly more selective about what they consume on a daily basis.

Figure out what you have time for: Sadly this is a question we often consider too late. Social media sites take time, a lot of time. What can you reasonably do and still create or share great content? Unless you do social media for a living you probably don’t want to spend all your time on there so be honest with yourself in how much you can handle and either give up some social platforms or outsource the work if you know these platforms are important to your business.

Reuse, recycle: When you create content, consider how many different ways you can use it. Let’s take the example of the hardware store doing video. So they used that video on YouTube, pinned it to Pinterest, shared a link to it on Twitter and also used the native video for Facebook. The key here is that you don’t have to keep creating new content all the time. Reuse and repurpose. Maybe that video can now be an infographic, or if you have a podcast why not have that transcribed and use it for blog posts and/or social media tips? The key here is to create a content plan that isn’t a one-hit-wonder. Create stuff that can get used in different formats across different channels.

The numbers never lie: Much like engagement numbers, traffic numbers to your site are important to track as well. If you have Google Analytics installed on the backend of your website, have a look at where your social media traffic is coming from. These numbers may surprise you. Check these numbers because they will tell you a lot and as you start ramping up new activity on a site watch it closely. Is the traffic to your site coming from this platform? If it is, good job, if it’s not figure out why.

There was a time when being on social media meant being everywhere and if a new site popped up, you needed to start using it as well. While there’s some merit to being an early adopter on new social sites, it may not be the best use of your time or your social marketing footprint. Seth Godin once said, “Social media is a great way to look busy.” And while I agree with him to a point, it’s also a great way to share your information and drive new business. They key is to define the difference between looking busy and being productive because they aren’t the same thing. Often I see businesses that are very busy in social media but their work isn’t really driving results. Clearly defining the needs of your customer and the limits of your time will go a long way to defining a social media action plan that not only works for you, but drives new business as well.

Böhranı Yaradan Faktorlar

Təşkilatlarda böhrana yol açan çox sayıda faktor var. Bu faktorları xarici ətraf faktorları və daxili ətraf faktorları şəklində iki başlıqda ələ almaq mümkündür . Böhranı gyaradan xarici ətraf faktorları;

• sosyoloji-mədəni mühit,

• siyasi və hüquqi mühit,

• texnoloji mühiti,

• rəqabəttəki dəyişikliklər və təbii fəlakətlər şəklində

sıralana bilər.

Bundan əlavə;

• müəssisənin böyüklüyü,

• müəssisənin içində olduğu həyat mərhələsi,

• işin xüsusiyyətləri,

• qeyri-kafi ünsiyyət, koordinasiya və idarə,

• bərk/qatı təşkilat quruluşu,

• təşkilatın mərkəziləşmə dərəcəsi,

• rəhbərliyin qeyri-kafiliyi böhrana gətirib çıxaran daxili mühit faktorlarını

meydana gətirməkdədir.

Böhranın idarəedilməsinin özünə xas bəzi xüsusiyyətləri var. Bu xüsusiyyətlərdən bəziləri bunlardır.

•  Böhranın idarəedilməsi  böhranları əvvəldən görə bilən, bunları növlərinə ayırabilən, bunlara görə lazımlı tədbirləri ala bilən, bunlardan yeni şeylər öyrənə bilən və mümkün olan ən qısa müddətdə bir yerə toplaya bilən müəssisələri ortaya çıxarmağı məqsəd qoymaqdadır

• İdarəçilər böhranları təhdid olaraq qəbul etdiklərində böhranın qarşısını almağa çalıştıqlarında müvəffəqiyət qazanabilərlər.

• Böhranın idarəsini başı və sonu olmayan, davamlılıq tələb edən bir tətbiqdir.

• Böhranın idarəedilməsi böhranların növünə görə yaradılmaqdadır. Hər böhranın növü özünə xas işarələr və həllər ehtiva etdiyindən, böhran rəhbərliyi böhran növlərinə görə şəkillənməkdədir.

• Böhranın idarəedilməsində müvəffəqiyyətə çatma idarəçilərin özlərinə olan güvənlərinin artmasına və əhvallarının yüksəlməsinə yol açacaqdır.

• Böhranın idarəedilməsi əhəmiyyətli, lazımlı, çətin, kompleks, vaxt alan alan bir müddət olduğundan, elastik, yaradıcı, obyektiv, hücum, cəsarətli qrup işini sevən, hərəkətə hazır, yeniliyə açıq, gözlənilməyən vəziyyətlərdə bilinməyənə ya da istənməyənə də hazır olmağı tələb edir.

Böhran və Böhranın İdarəolunması

Hər sahədə sürətli bir dəyişmənin görüldüyü və naməlumluğun getdikcə artdığı dünyamızda xüsusilə Azərbaycan kimi inkişaf edən iqtisadiyyatlarda, siyasi və qanuni naməlumluqlar daha sıx və təsirli bir şəkildə yaşanmaqdadır. Ölkəmizdəki müəssisələrin də indiki vaxtda böhran rəhbərliyi məlumatlarına hər zamankindən daha çox ehtiyac duyacaqları əhəmiyyətli bir gerçəkdir. Əks halda xarici təsirlərə məruz qalb  və inkişaflara uyğunlaşa bilməyən müəssisələrin böhranla başa çıxmaları çətin olacaqdır.

Azərbaycan kimi böhranların və böhranın gözlənildiyi ölkələrdə, idarəçilərin davamlı olaraq böhranın idarəedilməsi ilə əlaqədar çox sayıda məlumatlandırmalıdır müəssisəni; çünki, böhran dövrləri müəssisə rəhbərliyinə bütün çətinliklərə baxmayaraq əhəmiyyətli bacarıqlar qazandıran təcrübələr olaraq qəbul edilməkdədir. Son illərdə şirkətlərin gərək öz idarələri xaricində inkişaf edən bəzi mənfi şərtlərdən, gərəksə öz rəhbərlik müvəffəqiyyətsizliklərindən ötəri qarşılaşdıqları böhranların sayında da əhəmiyyətli artımlar ortaya çıxmaqda; bu sıxlıq da böhranları şirkətlərin fəaliyyətlərini şəkilləndirən əhəmiyyətli bir ünsür olaraq qiymətləndirilməkdədir.

İdarəetmə mövzusunda böhran anlayışı ilə bağlı bir tərif birliyi yoxdur. Bu səbəblə, mövzu üzərində iş görən araşdırmaçılar fərqli böhran tərifləri verməkdədir. Bir araşdırmaçı böhranın təsiri altına aldığı təşkilatın varlığını potensial olaraq təhdid edən bir vəziyyət olaraq təyin etməkdədir.

Shrivastava və Mitroff müəssisələrdə ortaya çıxan böhranın bir müəssisənin ən əhəmiyyətli hədəfləri- ticarət həyatını davam etdirmə və qazancını təhdid etdiyini qəbul etməkdədir.

Böhran təşkilat üçün hər vaxt pis və mənfi bir vəziyyət demək değildir. Bu vəziyyəti Çin dilində böhran mənasını verən “wei-ji” sözü çox gözəl təsvir etməkdədir. Necə ki, Çin dilində böhran mənasını verən “wei-ji” sözü təhlükə və fürsət sözlərinin birləşməsindən meydana gəlməkdədir. Həqiqətdə, böhran bir geriyə qayıtmaq nöqtəsi olaraq düşünülə bilər. Böhran sabitliksizlik dövründə və ya yaxın zamanda qəti bir dəyişməyə gətirib çıxaran fəaliyyətlər silsiləsi olaraq təyin olunmaqdadır. Dəyişməyə gətirib çıxaran fəaliyyətlər silsiləsi son dərəcə arzu edilməyən bir nəticədə qətilik ehtimalını ya da son dərəcə arzu edilər və həddindən artıq dərəcədə müsbət bir nəticədə qətilik ehtimalını ehtiva etməkdədir.

KİÇİK MÜƏSSİSƏLƏR

Kiçik müəssisələr, Azərbaycan kimi inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatların bel sümüyünü meydana gətirməkdədir. Əmək qüvvəsi sıx olan müəssisələrdən, texnologiya sıx olan müəsisələrə qədər bir çox sektorda kiçik müəssisələrin varlığını görmək mümkündür. Böyük müəssisələrə (müasir müəssisə) baxıldığı zaman, çox yaxşı təyin olunmuş xüsusiyyətləri vardır, ancaq eyni asanlığı kiçik müəssisələr üçün demək çətindir. Müasir müəssisələr, "çoxlu vahid sistemi (multi unit) olaraq sahib olunan və fəaliyyət göstərən, çoxlu səviyyədə (multi level) idarəetməyə bağlı olaraq idarə edilən iqtisadi təşkilatlardır.

Böyük müəssisələr 19 cu əsrdə və 20 ci əsrə girərkən müvəffəqiyyətin və möhtərəmliyin simvolu olmuşdur. Ölkələrin müvəffəqiyyəti və gələcəyi iqtisadi sistemdə böyük müəssisələrin varlığı ilə qiymətləndirilmişdir. Schumacherin 1973-cü ildə nümayiş olunan "Kiçik Gözəldir" (Small his Beautiful) kitabı ilə işıqlanan və bundan sonrakı müddətdə dəyişən şərtlərə tez cavab verə biləcək və adaptasiya olacaq elastik strukturları ilə nəhəng müəssisələr yerinə kiçik müəssisələr düşüncəsi böyük əhəmiyyət qazanmağa başlamışdır. Sürətlə dəyişən iş mühiti, qlobal rəqabət və bu dəyişiyliyə çatabilməyən  böyük müəssisələr addım sayısını azaltma və kiçilərək daha elastik strukturlar halına çevrilmə tələbini artırmışdır. Bu müddətdə bir çox orta səviyyə idarəçi və ağ yaxalı işçilər işsiz qalma həqiqəti ilə qarşı-qarşıya gəlmişdir.

Artan rəqabət, texnologiyanın inkişafındaki sürətli dəyişmələr müəssisələrin köhnə texnologiyalarını dəyişdirərək yeni şərtlərə cavab verə biləcək texnologiya yoluna getmək vəziyyətində qalmışdır. Moda və texnologiyadaki dəyişiklik məhsulun həyat dövrünü az qala çox sektorda sürətlə qısaltmışdır. 

İnsan Resurslarının İdarəedilməsi

                                    

Hər bir təşkilat üçün işçi qüvvəsi, yəni "insan faktoru" əsas alınması və onların professional nəzarət edilməsinin əhəmiyyəti rəhbərlik nəzəriyyəsinin əsas vəzifəsini təşkil edir.

İnsan Resursları Rəhbərliyindəki (İRR) 3 "R" (right time, right position, right person) qanunu geniş qəbul edilmişdir. İzahı - İşçinin vaxtında, uyğun vəzifəyə hazır olduğu mənasını ifadə edir. Uyğun adamları seçmək, onları düzgün mükafatlandırmaq, təhsil aldırmaq, inkişaf etdirmək, təşviq etmək və ilham vermək firma üçün çox əhəmiyyətlidir. İşçi öz vəzifələrini zəif yerinə yetirdiyi vaxt, firma lazımlı tədbirləri alacağını bilməlidir. Bütün bu mövzular İnsan Resursları Rəhbərliyinin bir parçasıdır. İnsan Resursları rəhbərliyi, firmanın fəaliyyətlərinin ayrılmaz bir parçasıdır. Hər bir firmanın işçi qüvvəsi siyasəti təyin olunan məqsədlərlə və planlarla hərəkət etməli və idarə heyəti tərəfindən firmanın bütün işçilərinə çatdırılmalıdır.

İnsan Resursları Rəhbərliyində iki əsas məqsəd vardır. Bunlardan birincisi, insan resurslarını firmanın məqsədləri istiqamətində ən məhsuldar və təsirli bir formada reallaşdırmaq, ikincisi isə, işçilərin ehtiyaclarının qarşılanması və peşə istiqamətindən inkişaflarını təmin etməkdir. Yəni İnsan Resursları Rəhbərliyi  həm işçilərin məlumat, qabiliyyət və təcrübələrindən ən üst səviyyədə faydalanaraq firmanı məqsədlərinə çatdırmaq istiqamətində çalışmalı, həm də firmada vəzifə yerinə yetirən işçilərin mümkün olduğunca firmada işləməkdən razı olmalarını təmin etməlidir. İnsan Resursları Rəhbərliyi, bu iki məqsədi bir yerdə reallaşdıra bilmək üçün insan resurslarına üç istiqamətdə diqqət yetirməkdədir:

·         İnsan resurslarından faydalanmaq,

·         İnsan resurslarını motivasiya etmək və ya həvəsləndirmək və

·   İnsan resurslarını qorumaq. İki istiqamətli bu vəzifə İnsan Resurslarını Rəhbərliyinə üst səviyyədə bir məsuliyyət yükləməkdədir.

E-TİCARƏT

E-ticarət yəni "elektronik ticarət" məhsul və ya xidmət satmaq üçün internet və dijital medya vasitələrini istifadə etmək mənasını daşıyır. Bu dijital texnologiyalar nə olursa olsun işinizin ölçüsü və növü ilə əlaqədar ənənəvi marketinq yanaşmaları üçün qiymətli bir qatqıdır. E-marketinq ədəbiyyatda İnternet marketinq, online marketinq vəya web-marketinq olaraq adlandırılır.

Ənənəvi marketinq kimi, e-ticarət firmalara tərəf, hədəfdə olan müştəriyə düzgün mesajları vermək, məhsul və ya xidmət təqdim etmək kimi bir strategiya tətbiq edir. Bu strategiya; müştəriləri tapmaq, çəkmək və qazanmaq kimi fəaliyyətlərdən və müddətlərdən meydana gəlir. E-ticarətin ənənəvi marketinq üsullarına görə daha geniş əhatəsi və variantları var.

E-ticarət internet vasitəsilə marketinq və həvəsləndirmə kampanyaları mənasını verir, amma eyni zamanda e-poçt və sosyal media vasitəsilə edilən marketinq mənasını da ifadə edir. Ancaq e-ticarətin məzmunu və əhatəsi digərlərindən genişdir. E-ticarət, dijital müştəri və elektronik müştəri əlaqələri rəhbərliyi (eCRM) və müxtəlif digər iş rəhbərlik funksiyalarının rəhbərliyini əhatə edir.

E-ticareti sadə bir izahatla izah etsəm, internetin inkişafı ilə ortaya çıxan yeni ünsiyyət vasitələrinin bir parçasıdır. E-ticarətin rahat bir tərifi; dəyər dəyişməsi üçün internetin istifadə edilməsidir, daha spesifik olaraq firmalar arasında və firmalar və istehlakçılar arasındakı sifarişlər və ödəmələrdir. Əslində, e-ticarət, məhsul, məlumat və xidmətlərin etibarlı ticarətidir və təməl olaraq bu əməliyyatlar internet texnologiyalarının istifadə edilməsiylə reallaşdırılar.

SATIŞ NƏDİR?

   

                         

                 "Satış, alıcıları başa düşmək (yəni müştəriləri ovlamaq) sənətidir."

Satış nədir? Deyə soruşduğumuzda satıcıya görə fərqli, müştəriyə görə isə tamamilə fərqli bir cavab ortaya çıxır.

Satıcıya görə satış: "Gəlir əldə etməyə istiqamətlənmiş əmək qüvvəsidir."

Müştəriyə görə satış: "İstək və Ehtiyaclarının təmin edilməsidir." Ehtiyac dediyimizdə burada büdcəsi, zamanı, zövqləri  vs. faktorlar müştərinin məhsulu almaq istəyinə təsir göstərir.

Yaxşı satışı kimə edəcəyik? Satış necə ortaya çıxır?

Hər hansı bir məhsulu satmamışdan əvvəl müştəriləri tanımaq lazımdır. Yəni, tanımaq dediyimizdə burada 4 faktoru bilmək lazımdır:

1)Müştərinin məhsula ehtiyacı

2)Müştərinin məhsulu almaq gücü

3Müştərinin məhsulu almaq arzusu və istəyi

4)Müştərinin məhsul ya da xidmət almaq istədiyi firmaya ya da satış işçisinə inanmağı

Satışı reallaşdırmaq üçün müştəri tapmaq lazımdır. Yaxşı, müştərini tapdıqdan sonra müştəriyə məhsulu necə satacağımız çox əhəmiyyətlidir. Bunun üçün satış bacarıqlarımızı inkişaf etdirməliyiz.

Satış Bacarıqlarımızı İnkişaf Ettirmək Üçün:

Birinci Yol: Müştərilərinizə yaxınlıq göstərmək

Müştərilərinizlə nə qədər çox yaxın əlaqədə olsanız onlara o qədər çox məhsul sata bilərsiniz. Yaxın əlaqə dediyimizdə burada müştərilərinizlə qarşılıqlı dialog qurmaq, gülərüz göstərmək, səmimi olmaq vs. nəzərdə tutulur.

İkinci Yol: Məhsulu satacağınız adamın nə istədiyini bilmək

Müştərinin nə istədiyini tapmaq əslində çox çətindir. Ancaq, bu işi danışaraq həll edə bilərsiniz. Burada sizin nə istədiyiniz əhəmiyyətli deyil, müştərinizin nə istədiyi çox əhəmiyyətlidir. Dayl Karneginin bir sözü vardır: "İnsanların maraqlandıqları şey haqqında onlarla danışın." Bu danışma satışı reallaşdırmaq üçün hədəfi vuran bir oxdur.

Üçüncü Yol: Problemlərin öhdəsindən gəlmək

Təbii ki satış reallaşdırılarkən mənfi düşüncələr, etirazlar olacaq. Bu sizi qorxutmasın. Bunu özünüzü inkişaf etdirməyiniz üçün bir fürsət olduğunu qavrayın. İkinci yolda dediyim kimi "nə istədiyini tapmaq" . Demək ki, müştəriniz sizdən bunu istəmir və sizə qarşı bir etirazı var. Xahiş edirəm bu etirazları satışı inkişaf etdirən etirazlar olaraq qəbul edin . Bu etirazları dostluqa çevirə bilərsiniz. Bu sizin əlinizdədir .

Dördüncü Yol: Satışı Sonlandırmaq

Artıq bu üç yoldan sonra sizə vəfalı və dost olan müştəriləriniz var. Rahat rahat satışı reallaşdıra bilərsiniz. Ancaq bu sizə rahatlıq gətirməsin, " Əhəmiyyətli olan müştəriyə satmaq deyil, satdığınız müştərini əldə tutmaqdır".

BREND NƏDİR?

Əslində bu sualın cavabını hamımız bilirik. Brend dediyimizdə hamımızın ağılında fərqli fərqli məhsullar canlanır. Həyatımızın hər nöqtəsi brendlərlə örtülmüş vəziyyətindədir. Məsələn, hər səhər  "Apple" brendli telefonunuzun zeng səsi sizi oyandırması, , dişləriniz fırçalamaqa getdiyinizdə "Colgate" brendli diş fırçanız, geyinmək üçün  "Zara" brendli  geyiminiz, işə getmək üçün "BMW" brendli avtomobiliniz, ya da "Mercedes" brendli dövlət avtobusu hər səhər  qarşılaşdığımız brendlərə bir nümunədir. Bütün bunları düşündüyümüzdə, hər günümüzün brendler ilə iç içə olduğunu və həyatımızın bir parçası olduğunu görürük.

Brend anlayışına akademik tərəfdən diqqət yetirdiyimizdə;

Amerika Marketinq Cəmiyyəti Brendi, "bir satıcı ya da satıcılar qrupunun məhsullarını ya da xidmətlərini təyin etməyə və rəqiblərindən ayırmağa yarayan ad, simvol, termin, işarə və ya bunların kombinasiyası" olaraq təyin etməkdədir .

Kotler`ə görə " müştərilərin və istehlakçıların mal və ya xidmətlərə dair hisslərinin bir parçası olan brend bir sənətdir və marketinqin əsasını meydana gətirir" .

Güclü brendlər yüksək brend dəyərinə malikdir. Brend dəyərini ölçmək çox çətindir. Lakin, araşdırmalara görə "Coca-Cola"nın brend dəyəri 70 mlr dollar, "Microsoft"un 65 mlr dollar, "İBM"in 52 mlr dollardır.

Yaxşı, Necə Brendləşmək Olar?  soruşacaq olsanız: Brend olmaq üçün birinci vəzifəniz, uyğun bir brend adı tapdıqdan sonra, istehlakçı gözündə necə bir mövqeləndirmə arzulandığını təyin etməkdir. Bu hissə bir mənada brendin əsas vəzifəsini ortaya qoymaqdadır. Brendinizin logosu rəngi, şəxsiyyəti, dükanın iç dizaynı, reklamı, işçiləri və bu saydıqlarımızın hamısı keyfiyyətli olduğunda sonraki prosesdə brendiniz dəyər qazanmağa başlayacaq.

Yaxşı Brendlər Dostmu, Düşmənmi?

Bəzən brendləri həddindən artıq güclü olmaq və xalqı anlamamaqla tənqid edirlər. Bu fikir Naomi Kleinin "No Logo" adlı kitabında ələ alınmışdır. Klein brendləşmənin anti-ictimai bir hərəkət olduğunu iddia edir. Yazıçı eyni vaxtda, reklamın variantları azaltdığını, brendlərin Amerika gücünü simvollaşdırdığını və nəticədə ekoloji ziyana, insan hüquqlarının zərərli istifadəsinə gətirib çıxardığını açıq bir şəkildə ifadə edir. Bəzi məqalələrdə isə ağır iş şərtləri və ətraf mühitə verilən ziyan kimi mənfi təsirləri yerinə, brendlərin xalqın da istiqamətləndirilməsiylə daha yaxşı bir dünya üçün çalışdığı iddia edilir. Əlbəttə ki, bütün bunlar insanların öz şəxsi qərarlarıdır.

Nəticəyə baxdığımızda, brendlər ilə artıq o qədər iç içə olduğumuzdan ötəri brendlər həyatımızın bir parçası halına gəldi.  İstifadə etdiyimiz brendlərimizin dostmu yoxsa düşmənmi olduğuna özümüz qərar verək .

Vaxt ayırıb oxuduğunuz üçün təşəkkür edirəm.

MARKETİNQ NƏDİR?

Marketinq, İngilis dilində "marketing" sözünün qarşılığı olaraq mənimsənmişdir. Marketing sözü isə Latın mənşəli olub; ticarət etmək, ticarətlə məşğul olmaq mənasını verməkdədir. Marketinqin lüğət tərifi isə "iki və ya daha çox tərəf arasında reallaşan bir dəyişmə və mübadilə müddətidir" formasında ifadə edilməkdədir.

Marketinq ilə əlaqədar ədəbiyyatda çox sayda fərqli tərif qarşımıza çıxmaqdadır, İqtisadçılara görə marketinq; yer, zaman və mülkiyyət faydalarının yaradılması fəaliyyətidir. Buna görə marketinq, mal və xidmətlərin istehsal və istehlakı arasındakı zaman və yer fərqini aradan qaldırar və aralarındakı tarazlığı təmin edər.

Biznesmenlərin marketinq dünyagörüşləri arasında da fərqliliklər gözə dəyməkdədir. Ədəbiyyatda marketinq üzərinə yazılmış və fərqli zamanlarda mənimsənmiş marketinq təriflərindən bəziləri bunlardır;

"Marketinq; fərdlərin və qrupların istək və ehtiyaclarını qarşılamaq məqsədiylə bir dəyər ehtiva edən malların yaradılması, təqdim edilməsi və digərləriylə mübadilə edilməsini ehtiva edən ictimai və idarəedici bir müddətdir".

Amerika Marketinq Cəmiyyətinin 2007-ci ildə hazırladığı son tərifə görə:" Marketinq; müştərilər, alıcılar, iştirakçılar və cəmiyyətin bütövlüyü üçün bir dəyər ifadə edən dəyərlərin inkişaf etdirilməsi, dəyişməsi və ünsiyyəti üçün bir fəaliyyət, bir silsilə və müddətdir".

Yuxarıda verilən təriflərə və bunların xaricindəki bir çox tərifə diqqət yetridiyimizdə marketinq anlayışının fərqli ölçülərdə ələ alınıb təyin olunduğu görülməkdədir. Bunun səbəbi yazıçıların öz dünyagörüşləriylə marketinqi təyin etmələri, edilən təriflərin fərqli zamanlara və marketinq anlayış dövrlərinə rast gəlməsi və marketinqdə baş verən inkişafların əvvəlki tərifləri qeyri-kafi və əskik buraxmasından ötəri yeni təriflərə ehtiyac olunmasıdır.

Marketinq, davamlı olaraq satış anlayışı ilə qarışdırılmaqdadır. Ancaq marketinq, müştərilərə məhsul və xidmətlərin təmin edilməsiylə maraqlanmaqla birlikdə satışdan çox daha əhatəli bir anlayışdır və çox geniş bir sahəni əhatə etməkdədir. Marketinq satışnan eyni ola bilməz; çünki marketinq işi, istehsalın əvvəlindən başlayır. Satma müddəti isə ancaq məhsul yaradıldıqdan sonra fəaliyyət göstərir. Marketinq, məhsul yaşadığı müddətcə davam eyləyir. Marketinq, məhsul və ya xidmət planlaşdırıldığında başlayır və o məhsulun və ya xidmətin ömrü bitənə qədər davam edən hərəkətlər bütövlüyüdür. Satmaq bu bütövlüyün yalnız bir hissəsidir.

Belə bir sual ortaya çıxır. Marketinqmi daha təsirlidir yoxsa satışmı? Deyə soruşacaq olsanız, təbii ki marketinqə qoyulan sərmayə, satışdan on qat daha təsirlidir. Çünki,  marketinqin təsirini ölçmək, satışın təsirini ölçməkdən daha çətindir. Məsələn, gündəlik müştəri ziyarətindən neçə dənə satıldığı ölçülə bilər. Ancaq, marketinq fəaliyyətlərində reklamın satışı necə təsir etdiyini ölçmək və anlamaq daha çətindir. Ona görə quruluşların çoxu, marketinq stratejisi qurmaq yerinə, satışa tərəf yönəlirlər. Çünkü satış strategiyası daha az maliyətlidir.

Bu gün şirkətlərə baxdığımızda marketin-satış departamentləri var. Əslinə baxdığımızda Marketoloq satmaz, malı satan satıcılardır. Marketoloqlar çıxarılan malın satılması üçün lazımlı mühiti yaradanlardır.

Əslində satmaq, marketinqin yalnız bir hissəsidir, ancaq marketinq satmaqdan daha çoxunu tələb edir.

Yaxşı Marketinqin Satışdan Nə Fərqi Var?

Bunu başa düşmənin ən gözəl yolu bir nümunə vasitəsi ilə izah etməkdir.

Xəyali bir şirkət qurub telefon istehsalı edəcəyimizi düşünək. Marketinq funksiyaları, istehsaldan əvvəl gələcəkdir. Necə bir telefon istehsal  ediləcəyini Bazar araşdırması nəticəsində qərar vermək ən uyğun variant olacaq. İstehsaldan dərhal sonra, satışdan əvvəl, marketinq təkrar dövrəyə girəcək. Əvvəlcə, bu məhsulu kimlərə satmaq istədiyimiz (hədəf Bazar) bu istiqamətdə məhsulun qabının hazırlanması, qiymətləndirilməsi, reklam kampaniyasının yaradılması, satış məcralarının qərarlaşdırılması marketinq bünyəsində edilir. Ən son nöqtədə satışın edilməsi isə satış nümayəndələrinin işidir.

Nəticəyə baxdığımızda bu məqaləmdəki əsas məqsədim, sizləri marketinq ilə tanış etmək , bildiklərinizi sizlərə xatırlatmaq və marketinq ilə əlaqədar sizlərə az da olsa məlumat verməkdir. 

Dəyərli vaxtınızı ayırıb oxuduğunuz üçün Təşəkkür Edirəm.